Gerçek Mutlak Varlık
Tüm bu gerçekler, bizi çok önemli bir soruyla daha karşı karşıya getirir: Madem maddesel dünya olarak tanıdığımız şey gerçekte ruhumuzun gördüğü algılardan ibarettir, o halde bu algıların kaynağı nedir?…
Bu soruya cevap verirken dikkat edilmesi gereken gerçek şudur; maddenin kendi başına bağımsız bir varlığı yoktur. Madde bir algı olduğuna göre, “yapay” bir şeydir. Yani bu algının bir başka güç tarafından yapılması, daha açık bir ifadeyle yaratılması gerekir. Hem de sürekli olarak. Eğer sürekli bir yaratma olmazsa, madde dediğimiz algılar da yok olur gider. Bu, bir televizyon ekranında görüntünün devam edebilmesi için, yayının da sürekli devam etmesi gibidir.

Beyin, protein ve yağ moleküllerinden oluşan bir hücreler yığınıdır. Nöron (yukarıda) adı verilen sinir hücrelerinden oluşmuştur. Bilinci oluşturan elbette nöronlar değildir. Nöronların yapısını incelediğimizde karşımıza çıkan ise atomlardır. (solda) Kuşkusuz şuursuz atomların da şuur meydana getirmesi mümkün değildir. Beyin dediğimiz et parçasında, görüntüleri izleyecek, bilinci oluşturacak, kısacası “ben” dediğimiz şeyi yaratabilecek bir güç yoktur.

Peki kim bizim ruhumuza yıldızları, dünyayı, bitkileri, insanları, bedenimizi ve gördüğümüz diğer herşeyi sürekli olarak seyrettirmektedir?

Çok açıktır ki, içinde yaşadığımız tüm maddesel evreni, yani algılar bütününü yaratan ve sürekli yaratmaya devam eden üstün bir Yaratıcı vardır. Bu Yaratıcı, bu denli görkemli bir yaratılış sergilediğine göre de, sonsuz bir güç ve bilgi sahibidir.

Nitekim o Yaratıcı, bize Kendisi’ni tanıtır. Yarattığı algılar evreni içinde bir de kitap yaratmıştır ve bu kitap yoluyla bize Kendisi’ni, evreni ve bizim neden var olduğumuzu anlatır.
O Yaratıcı Allah, kitabının ismi ise Kuran’dır.

Göklerin ve yerin, yani evrenin sabit ve kararlı olmadığı, sadece Allah’ın yaratmasıyla varlık buldukları ve O yaratmayı durdurduğunda yok olacakları bir ayette şöyle ifade edilir:

Şüphesiz Allah, gökleri ve yeri zeval bulurlar diye (her an kudreti altında) tutuyor. Andolsun, eğer zeval bulacak olurlarsa, kendisinden sonra artık kimse onları tutamaz. Doğrusu O, Halim’dir, bağışlayandır. (Fatır Suresi, 41)
Girişte de belirttiğimiz gibi, insanların çoğu, Allah’ın gücünü kavrayamadıklarından, O’nu göklerde bir yerde bulunan ve dünya işlerine müdahale etmeyen bir varlık olarak düşünürler. Bu mantığın temeli, evrenin bir maddeler bütünü olduğu, Allah’ın ise bu maddelerin “dışında” bir yerlerde bulunduğu şeklindedir.
Oysa, şimdiye dek incelediğimiz gibi, madde bir algıdan ibarettir. Gerçek mutlak varlık ise Allah’tır. Yani var olan sadece Allah’tır, O’ndan başka herşey gölge varlıklardır. Böyle olunca da, bazı insanların iddia ettiği gibi Allah’ın, madde topluluğunun “dışında” bir yerlerde olması gibi bir şey söz konusu olamaz. Çünkü zaten varlık anlamında madde diye bir şey yoktur. Allah “her yerde”dir ve her yeri kaplamaktadır. Bu gerçek Kuran’da şöyle açıklanır:

Allah… O’ndan başka ilah yoktur. Diridir, kaimdir. O’nu uyuklama ve uyku tutmaz. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. İzni olmaksızın O’nun katında şefaatte bulunacak kimdir? O, önlerindekini ve arkalarındakini bilir. (Onlar ise) Dilediği kadarının dışında, O’nun ilminden hiçbir şeyi kavrayıp-kuşatamazlar. O’nun kürsüsü, bütün gökleri ve yeri kaplayıp-kuşatmıştır. Onların korunması O’na güç gelmez. O, pek yücedir, pek büyüktür. (Bakara Suresi, 255)
Maddesel varlıklar birer algı olduklarına göre Allah’ı göremezler, ama Allah, kendi yarattığı maddeyi her şekliyle görür. Kuran’da “Gözler O’nu idrak edemez; O ise bütün gözleri idrak eder” denilerek bu gerçek haber verilmektedir. (En’am Suresi, 103)
Yani biz Allah’ın varlığını gözlerimizle algılayamayız ama Allah bizim içimizi, dışımızı, bakışlarımızı, düşüncelerimizi tam olarak kuşatmıştır. Bu nedenle Allah Kuran’da Kendisi’nin “kulaklara ve gözlere malik olan” olduğunu söylemektedir. (Yunus Suresi, 31) O’nun bilgisi dışında biz tek bir söz söyleyemeyiz, hatta tek bir nefes dahi alamayız.

“Dış dünya” sandığımız algıları seyrederken, yani hayatımızı sürerken de, bize en yakın olan varlık, herhangi bir algı değil, Allah’ın Kendisi’dir. Kuran’da yer alan “Andolsun, insanı Biz yarattık ve nefsinin ona ne vesveseler vermekte olduğunu biliriz. Biz ona şahdamarından daha yakınız” ayetinin sırrı da bu gerçekte gizlidir. (Kaf Suresi, 16) Bir insan kendi bedeninin “madde”den oluştuğunu zannettiğinde bu önemli gerçeği kavrayamaz. Çünkü örneğin “kendi” zannettiği yer beyniyse, dışarısı olarak kabul ettiği yer kendisine 20-30 cm. gibi belirli bir uzaklıkta olur. Bu mantığa göre hiçbir şey kendisine şahdamarından daha yakın olamaz. Ama madde diye bir şeyin var olmadığını, herşeyin hayal olduğunu kavradığında, artık dışarısı, içerisi, uzak, yakın gibi kavramlar anlamsızlaşır. Allah kendisini çepeçevre kuşatmıştır ve ona “sonsuz yakın”dır.

Allah insanlara “sonsuz yakın” olduğunu, “Kullarım Beni sana soracak olursa, muhakkak ki Ben (onlara) pek yakınım…” ayeti ile de bildirir. (Bakara Suresi, 186) Bir başka ayette geçen, “Muhakkak Rabbin insanları çepeçevre kuşatmıştır” ifadesi de yine aynı gerçeği haber verir. (İsra Suresi, 60) Buna rağmen insan kendisine en yakın olan varlığın yine kendisi olduğunu sanarak yanılır. Oysa Allah bize, kendimizden bile daha yakındır.

“Hele can boğaza gelip dayandığında, ki o sırada siz (sadece) bakıp-durursunuz, Biz ona sizden daha yakınız; ancak görmezsiniz.” ayetiyle de insana en yakın varlığın Allah olduğu gerçeğine dikkat çekilmiştir. (Vakıa Suresi, 83-85)

Tüm bu anlatılanlardan çıkan ana sonuç; tek ve gerçek mutlak varlığın Allah olduğudur. Allah ilmiyle, bir gölge varlık olan insanı ve diğer herşeyi kuşatmıştır.

Öte yandan, bir gölge varlıktan başka bir şey olmayan insan, herşeyiyle Allah’a bağımlıdır, müstakil bir güç ve iradeye sahip olması da mümkün değildir. Nitekim “Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz.” ayetinde bu gerçek ifade edilmektedir. (İnsan Suresi, 30) Yaşadığımız tüm olayların Allah’ın kontrolü altında gerçekleştiğini gösteren diğer bir ayet de “Sizi de, yapmakta olduklarınızı da Allah yaratmıştır” ayetidir. (Saffat Suresi, 96) Kuran’da bu gerçek birçok yerde bildirilmekte ve “… attığın zaman sen atmadın, ama Allah attı…” ayetiyle, hiçbir fiilin Allah’tan bağımsız olmadığı vurgulanmaktadır. (Enfal Suresi, 17)

Gerçek budur. Bir insan bunu kabullenmek istemeyebilir, kendisini Allah’tan bağımsız bir varlık sanmaya devam edebilir, ama bu hiçbir şeyi değiştirmez. Kuran’da da bu gerçeğe şöyle işaret edilir:

Peki onlar, Allah’ın dininden başka bir din mi arıyorlar? Oysa göklerde ve yerde her ne varsa -istese de, istemese de- O’na teslim olmuştur ve O’na döndürülmektedirler. (Al-i İmran Suresi, 83)

(46)